De inflatie was in juli onveranderd ten opzichte van juni (op jaarbasis) ondanks de invoerheffingen. Zoals James Bullard, voormalig president van een regionale centrale bank in Amerika, zei: “Je ziet eigenlijk helemaal niets van de invoerheffingen in het inflatiecijfer.”

Bullard schijnt overigens onlangs met het Witte Huis gepraat te hebben over de baan van Fed-voorzitter Jerome Powell vanaf mei volgend jaar, wat de vraag oproept hoeveel waarde te hechten aan de objectiviteit van die uitspraak. Het is wel een feit dat hij met die woorden goed het gevoel van veel beleggers en analisten weergeeft: er is sprake van overtuiging dat de inflatie steeds verder van de radarschermen van de centrale banken verdwijnt, wat betekent dat de deur voor renteverlagingen meer open komt te staan.

Energieprijzen
Wie beter naar het inflatiecijfer kijkt, ziet dat de invoerheffingen wél een rol spelen. De stelling dat ze er “niet toe doen” bij inflatie is dan ook voorbarig. Sterker nog: de eerder openstaande deur naar renteverlagingen lijkt juist weer wat dicht te vallen. 

De inflatiecijfers zijn gelijk, maar de bestanddelen verschillen. Zo blijkt dat energie in juli op jaarbasis 1,1 procent goedkoper was, tegen een prijsstijging van 0,9 procent in juni. Tanken aan de pomp was in juli voor de Amerikanen bijna 10 procent goedkoper dan een jaar eerder. Stroom, in juni nog 1 procent duurder dan een jaar eerder, is in juli eveneens iets goedkoper geworden. Gezien het belang van energie in het inflatiecijfer, werpt alleen dit al een heel ander licht op de cijfers in juni en juli. De gelijkgebleven inflatie van 2,7 procent verhult dat juni gedragen werd door duurdere energie en juli juist door goedkopere. Het zijn dus cijfers die zich nauwelijks laten vergelijken – spreekwoordelijke appels en peren. 

Kerninflatie
Wie een duik neemt in de details van het inflatiecijfer, ziet onder meer dat meubels 0,9 procent duurder waren in juli (in juni was dat nog 0,5 procent), voor gereedschap 1,6 procent meer dollars neergeteld moesten worden (in juni 0,2 procent), een nieuw paar schoenen gemiddeld genomen 1,4 procent meer kostte (in juni nog 0,7 procent meer) en dat kranten 1 procent duurder waren, nadat deze in juni met bijna 5 procent in prijs waren gedaald. 

Wat die producten gemeenschappelijk hebben, is dat ze allemaal voor een belangrijk deel uit het buitenland komen. Of de bestanddelen zijn van buitenlandse oorsprong. Zo komt het leeuwendeel van het papier dat de VS gebruiken uit Canada. In de prijzen van die producten kan men dus de invoerheffingen wel degelijk zien. Geen wonder dat de kerninflatie, inflatie zonder voedsel- en energieprijzen, wel steeg, naar boven de 3 procent. 

Daarbij is van belang op te merken dat uit recent onderzoek van zakenbank Goldman Sachs blijkt dat Amerikaanse bedrijven tot nu toe het grootste deel van de invoerheffingen voor hun rekening hebben genomen, namelijk 64 procent. 

Doorberekenen
Bedrijven konden dat doen omdat ze enerzijds in de eerste maanden van dit jaar, vooruitlopend op de hogere heffingen, heel veel spullen uit het buitenland ingeslagen hadden. Zij konden afgelopen maanden dus hun waar verkopen onder de oude prijzen. Daarnaast hebben ze afgelopen tijd vooral gekeken naar hoe de heffingen precies zouden uitpakken. Geen bedrijf wilde zijn prijzen verhogen en daarmee de consument verliezen, om er enkele weken of maanden later achter te komen dat het niet had gehoeven. 

Inmiddels is er meer duidelijkheid over heffingen door afspraken tussen de VS en een aantal andere grote partijen zoals de EU, én raken de eerder extra ingeslagen voorraden op. Het zou dan ook niet verbazen als Amerikaanse bedrijven in de tweede helft van het jaar de heffingen wél sterker gaan doorberekenen en de Amerikaanse inflatie dus gaat stijgen. Een stijging vanaf 2,7 procent als springplank houdt in dat er weinig voor nodig is om de 3 procent te overstijgen. 

Mandaat
De kans blijft aanzienlijk dat de Fed de rente gaat verlagen in september: de afgelopen weken komen er steeds meer tekenen dat de economische motoren minder snel draaien, wat verdere gevolgen kan hebben voor de Amerikaanse arbeidsmarkt. Het Amerikaanse bureau voor de statistiek maakte onlangs bekend dat er in juli niet alleen het teleurstellend aantal van 73.000 nieuwe banen te melden was, maar dat bij nader inzien de Amerikaanse bedrijven in mei en juni 238.000 minder nieuwe banen hebben gecreëerd dan eerder gerapporteerd. 

De Fed is een centrale bank met een duaal mandaat, wat inhoudt dat ze naar inflatie én werkgelegenheid moet kijken bij het bepalen van het rentebeleid. Bovendien geldt dat er steeds meer leden van het rentecomité iets voelen voor renteverlagingen; die groep lijkt te groeien in de komende tijd, als twee nieuwe leden toetreden. Onlangs is één van de leden opgestapt. Een ander lid, Lisa Cook, is door Trump ontslagen nadat zij werd beschuldigd van hypotheekfraude. Haar termijn loopt echter nog tot 2038, en ze is niet van plan op te stappen. Cook begint een rechtszaak tegen Trumps beslissing.

Het zou niet verwonderen als het voor de Fed in die omgeving lastig blijkt te zijn om de rente weer onveranderd te houden wanneer het rentecomité in september bij elkaar komt. Op het symposium in Jackson Hole gaf Powell in zijn speech aan dat de rente hoog genoeg staat om de economie af te remmen en dat de risico’s verschuiven – minder inflatieangst, meer zorgen over groei en werkgelegenheid. Het zijn signalen dat een renteverlaging in september in het vat zit.

Bij nadere beschouwing van het inflatiecijfer zou ik een verlaging van de rente zelf niet verstandig vinden. Beleggers moeten zich richting het einde van het jaar voorbereiden op tegenvallende inflatieverwachtingen die een passende reactie van de Fed vereisen. Zij kunnen dus niet zomaar rekenen op meerdere renteverlagingen in de komende maanden.